adwokat Bartosz Gajek

⛑️ główny ratownik

Jako adwokat pomagam kreatywnym rozwiązać problemy z jakimi borykają się ich agencje marketingowe. Przeczytasz tutaj jak uniknąć błędów popełnianych w Twojej branży – tych najczęstszych i… tych najbardziej kosztowych. Podpowiem Ci jak umowy mogą chronić efekty Twojej pracy i jak zadbać o to, żeby zawsze działały na Twoją korzyść. Wreszcie poradzę Ci jak porozumieć się z trudnym klientem (TYM który spędza Ci sen z powiek), a gdy wszystko inne zawiedzie – jak skutecznie dochodzić swoich praw przed sądem...
[Więcej >>>]

Umów bezpłatną konsultację

Sklep z umowami

Meme marketing – jak agencja social media może go wykorzystać w sposób zgodny z prawem

Bartosz01 kwietnia 2021Komentarze (0)

meme marketingPamiętam jakby było to wczoraj (bo było to dwa dni temu).

Był późny wieczór i byłem już zupełnie wyczerpany.

W takie dni nie zawsze dogorywam przed telewizorem, ale…

Jeżeli już dogorywam to wpadam wtedy na dobry pomysł na wpis na blogu 😉.

Zupełnie jak najbardziej interesujący mężczyzna na świecie czyli bohater reklamy piwa Dos Equis.

Inspiracja w końcu raczyła do mnie przyjść z najmniej oczekiwanego miejsca czyli z reklamy kredytu.

Spot zaczynał się dość nudawo i pretensjonalnie: jakieś ględzenie o czułych gestach i spojrzeniach.

Co to ma wspólnego z kredytem?” – pomyślałem wtedy i moja dłoń leniwie powłóczyła się w kierunku pilota.

I kiedy byłem już pewien, że nie zdążę zmienić kanału nim lektor poinformuje mnie o RRSO kredytu moje oczy zrobiły się duże jak spodki.

Z ekranu ukazał mi się bowiem w meme marketing w pełnej krasie.

Najważniejszy fragment reklamy totalmoney.pl możesz zobaczyć tutaj, a jeżeli nic Ci to nie mówi to poczytaj o „distracted boyfriend meme”.

Moim zdaniem to majstersztyk 😃.

Meme marketing a prawo

Napisałem, że reklama zainspirowała mnie do napisania wpisu więc oto i on: prawne aspekty meme marketingu!

Bo w końcu nie wystarczy po prostu okrasić znanej fotografii jakimś tam napisem i puścić w sieć.

Wtedy w najlepszym przypadku Twoja agencja naruszy czyjeś autorskie prawa majątkowe.

A w najgorszym? Cóż, takie hahaszki mogą skończyć się nawet w ten sposób 😱.

Oczywiście raczej nie grozi Ci sprawa karna za zrobienie mema, ale tylko dlatego, że używasz białego fonta Impact nie oznacza, że wszystkie chwyty są dozwolone.

Przeciwnie, meme marketing rządzi się własnymi prawami…

No prawie, bo w rzeczywistości rządzi się prawami autorskimi.

Memy (i tutaj suprise, suprise!) nie są wprost uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

To trochę dziwne biorąc pod uwagę skalę tego zjawiska, prawda?

Memy jako przeróbki

Banałem będzie jak powiem, że na Internetach możesz znaleźć bardzo wiele rodzajów memów (ciekawskich odsyłam do serwisu https://knowyourmeme.com/).

Ta różnorodność skutkuje tym, że memy „podpadają” pod różne przepisy przepisy prawa autorskiego.

Najbardziej powszechną techniką tworzenia memów są ich proste przeróbki.

Do przeróbek  polegających na opatrzeniu zdjęcia lub grafiki tekstem stosuje się przepis o…przeróbkach. To dość intuicyjne, co w prawie ostatnimi czasy jest rzadkością 😃.

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 2 prawa autorskiego przeróbka to jedna z form opracowania cudzego utworu.

Niestety ta formuła nie sprawdza się przy meme marketingu.

Mem będący przeróbką może bowiem być rozpowszechniany jedynie  za zgodą twórcy utworu pierwotnego (przerobionego).

Dodatkowo na takim memie, jeżeli trzymać się litery prawa, należałoby „wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego”.

Oboje wiemy, że na Internetach sprawy mają się zgoła inaczej. Grafika lub zdjęcie, które zostało „podłapane” przez  memerów żyje już swoim życiem, a ich twórcy albo nie mają na to żadnego wpływu albo akceptują ten stan rzeczy.

Inaczej sprawy się mają w przypadku meme marketingu: tutaj nie tylko, że cel jest główne komercyjny, ale i potencjalny sprawca naruszenia jest łatwy do ustalenia.

Jeżeli decydujesz się więc na meme marketing z wykorzystaniem popularnej grafiki to musisz liczyć się z tym, że powinieneś uzyskać na to zgodę jej twórcy.

Memy jako inspiracja lub pastisz

Zupełnie inaczej jest w przypadku inspiracji lub pastiszu.

Prawo autorskie nie pozostawia wątpliwości, że za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem.

Podobnie jest z patiszem, co przesądza brzmienie art. 29[1] ustawy:

„wolno korzystać z utworów na potrzeby parodii, pastiszu lub karykatury, w zakresie uzasadnionym prawami tych gatunków twórczości”

Co to oznacza w praktyce?

Jeżeli mem został stworzony w wyniku inspiracji innym utworem to zasadniczo nie może być uznany za przeróbkę. To po prostu samodzielny utwór.

W przypadku spotu totalmoney.pl skłaniałbym się do przyjęcia, że jest to właśnie utwór inspirowany.

Źródła tej inspiracji widać gołym okiem i nie może być mowy o przypadku 😉.

meme marketing

Z kolei pastisz ma to do siebie, że powinien naśladować istotne cechy innego utworu.

Twórcy spotu nie zdecydowali się na naśladowanie m.in. charakterystycznej nieostrości twarzy bohaterki w czerwieni czy innych elementów fotografii Pana Guillem.

Zasadniczo te dwie scenki luźno łączy tylko motyw przewodni roztargnionego chłopaka 😉.

Ale właśnie to jest samo sedno wykorzystywania inspiracji w meme marketingu: nie musi być to samo, a i tak każdy wie o co chodzi (jak w przypadku kobiety pracującej i biustu Baśki 😉).

Potrzebujesz sprawdzonego wzoru umowy?

umowa o obsługę social media

Brak czasu na czytanie?

Zobacz także:

Podziękowania dla:

  • Photo by Hussain Badshah on Unsplash
  • spot Totalmoney.pl – rozejrzyj się za ofertami innych banków

W czym mogę Ci pomóc?

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej płatnej pomocy prawnej, to zapraszam Cię do kontaktu.

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

Bartosz Gajek

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez GAJEK PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SPÓŁKA PARTNERSKA w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez GAJEK PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SPÓŁKA PARTNERSKA w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.
    Chcesz zgłosić nielegalne treści? Szczegóły: regulamin treści.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: