Tak zwana „siła wyższa” była znana już starożytnym Rzymianom, którzy pewne zdarzenia określali mianem „vis maior”.

 Taki właśnie „vis maior” w postaci koronawirusa (COVID-19) hula w tym momencie po świecie.

Koronawirus to oczywiście w pierwszej kolejności zagrożenie dla naszego zdrowia i życia.

Ale też jego wpływ na gospodarkę światową już w tym momencie jest opłakany.

Naglące kwestie prawne związane z koronawirusem częściowo rozwiązuje wprowadzona pospieszenie specustawa.

Jednak na ten moment biznes w sprawach umów i kontraktów musi radzić sobie sam.

A przychodzi nam teraz działać w rzeczywistości, gdzie to co do niedawna niemożliwe staje się wręcz prawdopodobne.

Koronawirus może wpływać na Twój biznes na niezliczoną ilość sposobów, ale zastanówmy się nad tym najprostszym scenariuszem.

Twój kaszel i duszności zmuszają Cię do wizyty w szpitalu, a tam zapada decyzja: zostajesz poddany kwarantannie.

A skoro Ty to również wszystkie osoby, z którymi miałeś kontakt. Cały zespół!

Nietrudno sobie wyobrazić jak taka izolacja mogłaby wpłynąć na Twoją agencję reklamową.

Przed oczami masz zapewne widmo niewykonanych umów i naliczonych Ci kar umownych.

Na szczęście sprawy mają się nieco lepiej.

Czy klauzula siły wyższej jest niezbędna?

Być może czytając ten wpis zacząłeś się zastanawiać czy w podpisanych przez Ciebie kontraktach została umieszczona klauzula siły wyższej.

Od razu uspokajam: warto ją mieć, ale nie jest ona niezbędna.

Zastosowanie będzie miała reguła określona przez art. 471 kodeksu cywilnego.

Brzmi ona tak:

„Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.

Twój klient nie będzie mógł domagać się od Ciebie zapłaty kary umownej jeżeli Twoja agencja marketingowa nie wykonała umowy z przyczyn od niej niezależnych.

Konsekwencje panującej pandemii koronawirusa mogą być taką okolicznością, która „uwolni” Cię od zapłaty kar umownych.

Umowę oczywiście nadal trzeba będzie kiedyś wykonać, ale nie to spędza Ci sen z powiek.

Siła wyższa w umowie agencji reklamowej

Możesz zadawać sobie takie pytanie: skoro wszystko jest w przepisach to po co jakakolwiek klauzula w umowie?

Umowy mają tę przewagę, że mogą wiele kwestii precyzować, uzupełniać, a nawet definiować czym jest siła wyższa.

Co więcej dozwolonym jest żeby umowa zawierająca klauzulę siły wyższej określała jak strony mają się zachowywać.

Dlatego decydując się na umieszczenie w umowie Twojej agencji reklamowej wspomnianej klauzuli:

1. zdefiniuj co jest siłą wyższą – może to być w szczególności zmiana przepisów krajowych lub zagranicznych, klęski żywiołowe, chorobę, wojny, zamieszki, blokady dróg, strajk.
2. określ co siłą wyższą nie jest – aby przeciąć wszelkie spekulacje doprecyzuj, że z odpowiedzialności nie będą zwalniać zaniedbania lub celowe działanie którejkolwiek ze stron lub jej pracowników.
3. określ jak strony mają się zachowywać – ważnym jest żeby poinformować kontrahenta, że Twoją pracę blokuje siła wyższa i odpowiednio jej wystąpienie udokumentować.

Działanie władz publicznych a Twoja odpowiedzialność

We wspomnianej przeze mnie specustawie pojawił się taki zapis służący ochronie niektórych branż:

„Art. 14. 1. Zarządzający lotniskiem, zarządzający dworcem kolejowym, przewoźnik lotniczy, kolejowy lub drogowy, nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w związku z uzasadnionymi działaniami władz publicznych mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19, w szczególności za brak możliwości przewozu”.

W mojej ocenie analogicznie sprawy się mają, gdy Twoja agencja nie może wykonać umowy z w związku „z uzasadnionymi działaniami władz publicznych mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19”.

Dajmy na to agencje eventowe.

Na terenie całego kraju obowiązuje rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego.

Co w nim znajdziesz?

Do odwołania ustanowiono zakaz prowadzenia działalności „związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z),”

Taki zakaz z całą pewnością należy uznać za siłę wyższą: agencja ma umowny obowiązek zorganizowania eventu, ale z drugiej strony prawny zakaz jego organizowania. Takiej agencji nie można podciągnąć do odpowiedzialności i to nawet jeśli nie ma przepisu, który wprost by to określał (jak np: w przypadku odpowiedzialności przewoźnika lotniczego).

Siła wyższa musi mieć realny wpływ na umowę

Na zakończenie mała przestroga: COVID-19 nie może stać się wymówką.

Pamiętasz jak weszło RODO?  Do dnia dzisiejszego wiele osób bezpodstawnie zasłania się nim przy każdej możliwej okazji („no a co z RODO??!?„).

Tymczasem nie jest ważny sam fakt wystąpienia siły wyższej, ale sposób w jaki oddziaływuje ona na możliwość prowadzenia biznesu.

Aby ogłoszona pandemia zwalniała Twoją agencję reklamową z jakiejkolwiek odpowiedzialności najpierw musi mieć na nią realny wpływ. Jaki? Bezpośredni i uniemożliwiający działanie.

Przykład agencji eventowej która ma zakaz organizowania eventów przez COVID-19 najlepiej to pokazuje.

NAPRAWDĘ musi nie dać się tej umowy wykonać.

Działa to oczywiście w obydwie strony: koronawirus nie może być dla klienta wymówką do zerwania umowy z Twoją agencją reklamową. Takie zakończenie umowy nie będzie prawnie skuteczne, a ty zachowasz prawo do wynagrodzenia.

Potrzebujesz sprawdzonego wzoru umowy?

Brak czasu na czytanie?

Zobacz także:

• Umowa dowodowa – Umowa dowodowa to w rzeczywistości klauzulka w umowie Twojej agencji reklamowej.Gdy przyjdzie jednak do sądowego sporu ten mały zapis może być na wagę złota
• Wzór umowy B2B od klienta – Agencje reklamowe często muszą pracować na umowie przesłanej im przez klienta.Taki wzór umowy B2B nie jest z gruntu zły, ale trzeba uważać na pewne klauzule.

Podziękowania dla:

• Photo by Dimitri Karastelev on Unsplash